Θελήσατε ποτέ να παρατηρήσετε τον ουρανό και τα αστέρια, όχι από την άνεση του παραθύρου σας, αλλά σε έναν κατάλληλα διαμορφωμένο για αυτό τον σκοπό χώρο; Πιθανώς να σκεφτήκατε ότι θα ήταν ωραία ιδεα. Λογικά βέβαια δεν γνωρίζατε εάν υπάρχει κάτι ανάλογο στη Λάρισα και μάλλον εύλογα. Ωστόσο, αποτελεί γεγονός ότι ο Δήμος μας είναι ο μοναδικός σε πανελλαδικό επίπεδο που διαθέτει το δικό του Αστεροσκοπείο. Το onlarissa.gr μίλησε με την κ. Σταυρούλα Μπαξεβάνου, διευθύντρια παιδείας του Δήμου Λαρισαίων και μπήκε στους χώρους από τους οποίους, με τη βοήθεια μερικών οργάνων αστρονομίας, το ανθρώπινο μάτι έχει τη δυνατότητα να δει έτη φωτός μακριά, σε γαλαξίες πολύ, πολύ μακρινούς…
Το Δημοτικό Αστεροσκοπείο “Αριστεύς” της Λάρισας βρίσκεται στην περιοχή της Γιαννούλης και δεν ήταν εξαρχής δημοτικό, αλλά ιδιωτικό. Όπως αναφέρει η κ. Μπαξεβάνου, «έγινε με πρωτοβουλία κάποιων Λαρισαίων, με επικεφαλής τον αστρονομικό ερευνητή, Νίκο Στωικιδη», ο οποίος έχει φύγει από τη ζωή και στη συνέχεια «χαρίστηκε στον Δήμο. Ξεκίνησε από το 1972 και το 1988 αποφασίστηκε η παραχώρησή του».
«Η λειτουργία του είχε μια κάμψη τα προηγούμενα χρόνια. Από τις αρχές του 2024 όμως άνοιξε ξανά. Προσπαθούμε να το ‘ενεργοποιήσουμε” και αυτή είναι εξάλλου η πρόθεση της Δημοτικής Αρχής. Θέλουμε να δοθεί έμφαση σε προγράμματα, επισκέψεις σχολείων και να είναι ανοιχτό προς το κοινό, αν όχι καθημερινά, κάποιες ημέρες την εβδομάδα, όπως είναι ήδη κάθε απόγευμα Πέμπτης».
Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι αποτελεί το μοναδικό Δημοτικό Αστεροσκοπείο στην Ελλάδα. «Αυτή τη στιγμή ο Δήμος μας είναι ο μοναδικός, εκτός φυσικά από το Εθνικό Αστεροσκοπείο στην Αθήνα. Έχουν δείξει ενδιαφέρον ο Δήμος Κορίνθου, που επικοινώνησε μαζί μας τα προηγουμε χρόνια και φέτος εκδήλωσε ενδιαφέρον κάποιος ερασιτέχνης αστρονόμος από τη Μυτιλήνη. Έχουν ζητήσει πληροφορίες στο πλαίσιο της λειτουργίας μας, τί επισκεψιμότητα έχουμε. Βέβαια, είναι εντελώς διαφορετικοί οι Δήμοι αυτοί από τον Δήμο Λαρισαίων, αλλά στον βαθμό που μπορούμε να βοηθήσουμε όσους ενδιαφέρονται, το κάνουμε».
Τί θα δει λοιπόν κανείς σε μια επίσκεψή του στο Δημοτικό Αστεροσκοπείο; Δύο μεγάλα τηλεσκόπια: ένα ηλιακό και ένα νυχτερινής παρατήρησης, αλλά και μικρότερα, όπου μπορεί να γίνει παρατήρηση και την ημέρα και τη νύχτα. Υπάρχουν επίσης προθήκες με βιβλία, μια αμφιθεατρική αίθουσα με χωρητικότητα πενήντα ατόμων, όπου προβάλονται βίντεο και γίνεται “μάθημα” από τον υπεύθυνο, κ. Γιάννη Χουϊνάβα. Η θεματική τους στρέφεται φυσικά γύρω από πλανήτες, πετρώματα, γαλαξίες και πρακτικά ό,τι άλλο μπορεί να κρύβεται στο απέραντο του διαστήματος. Η ξενάγηση απευθυνεται σε ηλικίες «από 4 ετών μέχρι…100», όπως δηλώνει η κ. Μπαξεβάνου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει παιχνίδια, όπως για παράδειγμα προσωμοίωση του πώς θα μπορούσε να ακουστεί η φωνή στο διάστημα και προσαρμόζεται ανάλογα με την ηλικία του κοινού.
Διαθέτει επίσης σεισμογράφο, όπου καταγράφονται στοιχεία για σεισμούς, τα οποία αποστέλλονται και χρησιμοποιούνται για ερευνητικούς σκοπούς σε κρατικό επίπεδο από γνωστούς σεισμολόγους.
Γνωρίζουν λοιπόν οι Λαρισαίοι για αυτά τα τρομερά ενδιαφέροντα πράγματα που συμβαίνουν λίγο έξω από τη πόλη τους; «Όχι, δεν το γνωρίζουν», απαντά η κ. Μπαξεβάνου «και αυτό το διαπιστώσαμε τώρα, με μια εκδήλωση που κάναμε στις αρχές Μαρτίου, μια ανοιχτή πρόσκληση σε ένα Κυριακάτικο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά ηλικίας 5-8 ετών. Ήταν πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον των παιδιών και των γονιών. Μεσα σε τρεις ημέρες είχαμε 267 εγγραφές. Κλείσαμε το σύστημα, κάναμε ήδη μια επιλογή κατά σειρά των παιδιών. Καλέσαμε τα 60 πρώτα παιδάκια την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου και θα το επαναλάβουμε τώρα στις 14 Απριλίου, όπου θα καλέσουμε τα επόμενα παιδιά. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει την ξενάγηση στο Αστεροσκοπείο, παρατήρηση με ηλικιακό τηλεσκόπιο στην αυλή, εμψύχωση και κάποιες κατασκευές που παίρνουν μαζί τους», μας εξηγεί.
Είναι ανάγκη, επομένως, να συνεχιστούν τα εν λόγω προγράμματα, ώστε να μπορέσουν να έρθουν σε επαφή περισσότεροι Λαρισαίοι με τον θαυμαστό κόσμο της αστρονομίας και του διαστήματος. Ήδη πολύς κόσμος εκδηλώνει το ενδιαφέρον του απλώς περνώντας απ’ έξω μια Κυριακή, όπως μας λέει η κ. Μπαξεβάνου. Ο χώρος τους κεντρίζει το ενδιαφέρον και θέλουν να μπουν μέσα και να περιηγηθούν.
«Εμείς θέλουμε να γίνονται προγράμματα και για μεγάλους», τονίζει η ίδια. «Έχουμε σκοπό να σχεδιάσουμε προγράμματα και για εκείνους και να κρατήσουμε ζωντανό και ανοιχτό το Αστεροσκοπείο. Θέλουμε να έχει μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και να γίνονται συνεργασίες και με άλλους φορείς. Ήδη υπάρχουν δύο ιδιωτικοί αστρονομικοί σύλλογοι εδώ στην πόλη, με τους οποίους συνεργαζόμαστε, μας βοηθούν σε κάποιες δράσεις και όσο μπορούμε περισσότερο να το επεκτείνουμε και σε συνεργασίες με άλλες πόλεις».
Ποιες είναι λοιπόν οι δράσεις που έχουν προγραμματιστεί στο κοντινό μέλλον; Καταρχάς η συμμετοχή στην Εβδομάδα Αστρονομίας 15-20 Απριλίου. «Στις 20 Απριλίου, ημέρα Σάββατο, θα οργανωθεί επίσης μια βραδιά αστροπαρατήρησης, μαζί με κάποια άλλα events που έχουμε σκεφτεί. Επιπλέον έχουμε σκοπό όλο το καλοκαίρι να δώσουμε περισσότερη έμφαση στον χώρο, δίνοντας στους Λαρισαίους και όχι μόνο, την ευκαιρία να περνούν κάποιες βραδιές παρατηρώντας τα αστέρια και παράλληλα, γιατί όχι, με προβολές ταινιών, μουσική… Περίπου σαν θερινό σινεμά». Ο χώρος άλλωστε είναι κάτι παραπάνω από ιδανικός και σε κάθε περίπτωση θα τον απολαύσουν τόσο οι μεγάλοι όσο και οι μικροί.
Η περιέργεια άλλωστε των επισκεπτών είναι τέτοια που μερικές φορές εκπλήσσει και τους ίδιους τους υπεύθυνους του χώρου. «Έχουν όλοι πολύ ενδιαφέρουσες απορίες και ρωτούν πράγματα που όλοι διερωτόμαστε. Θέλουμε να δούμε ποια είναι τα αστέρια στον ουρανό, πώς σχηματίζονται, την ιστορία τους, γιατί πίσω από κάθε αστερισμό υπάρχει και μια ιστορία που συνδέεται με την αρχαία Ελλάδα. Οπότε υπάρχουν πολλές αφορμές βλέποντας τα αστέρια, να πάμε σε πολλά άλλα θέματα».
«Θεωρώ ότι είναι μια ωραία επικοινωνία και ένα άνοιγμα στο να γνωρίσουν οι Λαρισαίοι κάτι το οποίο δεν γνώριζαν ότι έχει η πόλη μας», σημειώνει η κ. Μπαξεβάνου. «Εγώ θα ήθελα να καταφέρουμε να γίνει πραγματικά το Αστεροσκοπείο της Λάρισα ένας πόλος επισκεψιμότητας, όχι μόνο πανελλαδικώς, αλλά ακόμα περισσότερο και να μπορέσουμε να κάνουμε πράγματα που θα έχουν πολύ ενδιαφέρον».
Δείτε φωτογραφίες:
Ζωή Μπουρουτζή – Φωτογραφίες: Κώστας Τσιάρας
Ελάτε στην ομάδα μας στο viber για να ενημερώνεστε πρώτοι για τις σημαντικότερες ειδήσεις
