Ο Νίκος Ζέρβας για την ημέρα μνήμης θυμάτων του Ολοκαυτώματος

Σε μήνυμα του αν. διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Λάρισας κ. Νικολάου Ζέρβα για την ημέρα μνήμης του Ολοκαυτώματος, επισημαίνονται τα εξής:

“Η μνήμη είναι συλλογική, η μνήμη είναι συλλογική και μας υποχρεώνει να φέρουμε το ασήκωτο βάρος της θηριωδίας που αποκαλύφθηκε σαν σήμερα 27 Ιανουαρίου του 1945. Ήταν τότε που τα Σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν στο Άουσβιτς και ήρθαν αντιμέτωπα με μια καλά στημένη ‘βιομηχανία” θανάτου. Από τότε και στο εξής, μέσα από προφορικές μαρτυρίες, ιστορικά στοιχεία και ντοκουμέντα που ήρθαν στο φως , γίναμε όλοι μάρτυρες μιας αδιανόητης φρικαλεότητας ,που το φανατικό μίσος ,ο ρατσισμός και ο ναζισμός επέφερε, αφήνοντας πίσω 6.000.000 νεκρούς και αυτό; , γιατί έτυχε να γεννηθούν Εβραίοι. Το ‘’έγκλημά’’ τους ήταν ότι δεν πληρούσαν τις προδιαγραφές – θρησκευτικές, φυλετικές, ιδεολογικές – του ενορχηστρωτή του παραλογισμού και της μισαλλοδοξίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Μνήμης και τιμής στους Έλληνες Εβραίους που χάθηκαν, αλλά και σ΄ αυτούς που υπέμειναν και άντεξαν, έζησαν, κουβαλώντας, όμως, βαρύ το φορτίο της μνή-μης. Πολυπληθείς οι μαρτυρίες για το δράμα αυτό:

«Στην αρχή αφαιρούσαν από τον άνθρωπο την ελευθερία, το σπίτι, την πατρίδα και τον οδηγούσαν σε μια ανώνυμη δασική ερημιά. Ύστερα, σε μια αλάνα δίπλα στο σιδηρόδρομο, τού έπαιρναν τα ρούχα του, τις επιστολές, τις φωτογραφίες των δι-κών του, ακολούθως, πίσω από το φράκτη του στρατοπέδου, τού έπαιρναν τη μητέ-ρα, τη γυναίκα, το παιδί. Μετά έπαιρναν από τον γυμνό άνθρωπο τα έγγραφά του, τα πετούσαν στη φωτιά: του αφαιρούσαν το όνομά του. Τον έσπρωχναν σε έναν διάδρομο με ένα χαμηλό πέτρινο ταβάνι – τού αφαιρούσαν τον ουρανό, τα αστέρια, τον άνεμο, τον ήλιο. Και τότε άρχιζε η τελευταία πράξη της ανθρώπινης τραγωδίας – ο άνθρωπος περνούσε στον τελευταίο κύκλο της κόλασης της Τρεμπλίνκα». Από-σπασμα από το βιβλίο του Βασίλι Γκρόσσμαν . Η κόλαση της Τρεμπλίνκα και «Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνη τη νύχτα, την πρώτη νύχτα που πέρασα στο στρατό-πεδο, που μετέτρεψε όλη μου τη ζωή σε μια μακριά, επτασφράγιστη νύχτα. Ποτέ δεν θα ξεχάσω εκείνο τον καπνό» Απόσπασμα από το βιβλίο Η Νύχτα του Ελί Βιζέλ, βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης (1996) με την επιτροπή να τον χαρακτηρίζει «αγ-γελιοφόρο προς την ανθρωπότητα» που μετέδωσε μήνυμα «ειρήνης, εξιλέωσης και ανθρώπινης αξιοπρέπειας»

Οι λέξεις ωχριούν στο να περιγράψουν το μέγεθος του εγκλήματος που συστηματι-κά και σιωπηλά οι Ναζί διέπρατταν από το 1921 ακόμη ,όταν αρχίζουν οι αντισημι-τικοί διωγμοί .Δεν ήταν απλώς μια επιχείρηση διωγμού ό,τι ακολούθησε . Ήταν μια ανελέητη επιχείρηση συντριβής ,όπου άνθρωποι εξαιτίας της θρησκείας τους ή της διαφορετικότητας τους, απομακρύνθηκαν βίαια από τις χώρες που ζούσαν ,ξεριζώθηκαν από τις οικογένειές τους χάνοντας γονείς , παιδιά ,αδέρφια , χάνο-ντας περιουσίες, πατρίδες για να γίνουν νούμερα χαραγμένα στο χέρι, στοιβαγμέ-νοι σε στρατόπεδα συγκέντρωσης , στρατόπεδα εξευτελισμού και μαζικού αφα-νισμού. Ήταν ένα “Πογκρόμ” όπως στη Ρωσική γλώσσα ονομάστηκε ή “Σοά” όπως στην Εβραϊκή αλλά ήταν και κάτι ακόμη παραπάνω. Ήταν ένα ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ.

Ήταν ξεκλήρισμα, ήταν γενοκτονία ήταν μια ολική εξαφάνιση ανθρώπων και γενεών αγέννητων ακόμη.

Η μνήμη όμως του Ολοκαυτώματος, δεν είναι μνήμη μόνο του Εβραϊκού λαού. Είναι μνήμη οικουμενική και αφορά τον καθένα μας. Οφείλουμε να θυμόμαστε τα εγκλήματα τα οποία είναι ικανός ο άνθρωπος να διαπράξει όταν διακατέχεται από ξενοφοβική προκατάληψη και από ρατσιστική, θρησκευτική ή ιδεολογική και πο-λιτική διάκριση .

Γιατί όπως επισημαίνει ο Primo Levi, «συνέβη, άρα μπορεί να ξανασυμβεί»·

Και εδώ έρχεται η εκπαίδευση να εκπληρώσει το χρέος της να μην ξανασυμβεί , να μη θεωρηθεί ποτέ ξανά καμιά ζωή,” Ζωή που δεν αξίζει να βιωθεί!

Είναι χρέος της εκπαίδευσης να καλλιεργεί τη γνώση των ιστορικών γεγονότων και να προκαλεί σε στοχασμό και εγρήγορση ώστε να μην ξαναγίνουν τέτοιες φρικαλέες πράξεις κατά του ανθρώπου. Είναι χρέος της εκπαίδευσης να διαφυλάττει τη συλλογική μνήμη και να αφυπνίζει γιατί το ολοκαύτωμα δεν είναι απλά ένα κομμάτι του ιστορικού παρελθόντος αλλά μια διαρκής υπενθύμιση της διαθρησκευτικής ελευθερίας, των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του αλληλοσεβασμού και την αποδοχή της διαφορετικότητας, αξίες με τις οποίες η εκπαίδευση εμποτίζει τους νέους και τους βοηθά να διαμορφώνουν θετικές στάσεις και πρότυπα.

Η διδασκαλία του ολοκαυτώματος στην εκπαίδευση ξεκίνησε από το 1970 όπου διδάχθηκε στο αναλυτικό πρόγραμμα ως μέρος των ιστορικών γεγονότων του Β΄ παγκοσμίου πολέμου αλλά και στο μάθημα της λογοτεχνίας. Επιπλέον τα τελευταία χρόνια, το υπουργείο Παιδείας ενθαρρύνει τα σχολεία να αφιερώνουν δύο ώρες την συγκεκριμένη ημέρα για να συζητούν με τους μαθητές για το Ολοκαύτωμα.

Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε αγαστή συνεργασία με την Ισραηλιτική κοινότητα διοργανώνει κάθε χρόνο τέτοια μέρα διάφορες δράσεις για τους μαθητές και τις μαθήτριες έτσι ώστε με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών να προσεγγίζουν το θέμα του ολοκαυτώματος διαθεματικά κάτω από μια ολιστική προσέγγιση που δε στέκεται απλά στην παράθεση των γεγονότων, αλλά με δημιουργικό τρόπο εμπλέκει τους μαθητές και τις μαθήτριες ,τους κάνει μάρτυρες των γεγονότων και στη συνέχεια τους ζητά να εκφράσουν αυτή την εμπειρία τους. Το αποτέλεσμα; Άριστο! Έχουμε καταπληκτικά έργα ζωγραφικής, ποιήματα, ψηφιακές δημιουργίες, πραγματικά καλλιτεχνήματα.

Είμαι σίγουρος πως και σήμερα αγαπητοί μας μαθητές και μαθήτριες θα μας εντυπωσιάσετε ακόμη μια φορά με τη δημιουργικότητά σας , με την ευαίσθητη και δίκαιη οπτική σας ,την ενσυναίσθησή σας, με τα ταλέντα σας.

Σας ευχαριστώ θερμά για τη συμμετοχή σας , ευχαριστώ τους εκπαιδευτικούς που σας καθοδήγησαν και ευχαριστώ όλους όσους είμαστε εδώ σήμερα για να αποτίσουμε φόρο τιμής στα θύματα του ολοκαυτώματος, να αποτίσουμε «φόρο ευθύνης» ότι δεν θα ξεχάσουμε, ότι θα μεταδώσουμε και θα μεταλαμπαδεύσουμε στις επόμενες γενιές τα γεγονότα και τις αιτίες που οδήγησαν στον αφανισμό σας, γιατί η μνήμη είναι αυτή που μας «οχυρώνει» απέναντι στη βαρβαρότητα και αυτή η μνήμη πρέπει να παραμείνει αιχμηρό αγκάθι στη βαθιά αυτή πληγή της ιστορίας ,να παραμείνει σφραγίδα ανεξίτηλη στην ίδια την ψυχή μας.