Ανάπτυξη νέων δορυφόρων απο την ΕΕ για την προστασία των κυβερνητικών επικοινωνιών

Ένα νέο δίκτυο ευρωπαϊκών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων IRIS θα είναι ενεργό από το 2024, μετά το πράσινο φως που δόθηκε από το Ευρωπαικό Κοινοβούλιο στην Ολομέλεια του Στρασβούργου. Ένας προϋπολογισμός 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ θα επιτρέψει στην ΕΕ να δημιουργήσει τη νέα υποδομή για ανθεκτικότητα, διασυνδεσιμότητα και ασφάλεια μέσω δορυφόρου.

Οι νέοι δορυφόροι θα παρέχουν μια ασφαλή υποδομή επικοινωνιών για κυβερνητικούς φορείς και υπηρεσίες της ΕΕ, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης και ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες σε όλο τον κόσμο. Το σύστημα θα διασφαλίσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον τομέα των ασφαλών κυβερνητικών επικοινωνιών, σε ένα πλαίσιο όπου οι απειλές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο γίνονται όλο και πιο σημαντικές, ιδίως μετά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.

Μετά την έγκριση του Κοινοβουλίου με 603 ψήφους υπέρ, 6 κατά και 39 αποχές, το κείμενο θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προτού υπογραφεί και δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.

Η δορυφορική επικοινωνία γίνεται στρατηγικό πλεονέκτημα τόσο για τις κυβερνήσεις όσο και για την κοινωνία των πολιτών, στο πλαίσιο της δίδυμης ψηφιακής και οικολογικής μετάβασης. Συμπληρωματικά με τα επίγεια δίκτυα, μπορεί να συμβάλει στην απρόσκοπτη ψηφιακή επικοινωνία, ακόμη και όταν τέτοια δίκτυα απουσιάζουν ή διακόπτονται.

Σήμερα, η ΕΕ δεν διαθέτει ειδική υποδομή για να προσφέρει υπηρεσίες δορυφορικής επικοινωνίας στις κυβερνήσεις, την οικονομία και την κοινωνία των πολιτών. Αρκετοί παγκόσμιοι εταίροι και ανταγωνιστές της ΕΕ επενδύουν σε τέτοιες δυνατότητες.

Τι είναι το IRIS²

Τον Φεβρουάριο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε κανονισμό για το Πρόγραμμα Ασφαλούς Συνδεσιμότητας της Ένωσης για την περίοδο 2023-2027. Η πρόταση επικεντρώθηκε στην ενίσχυση της ευρωστίας των υπηρεσιών επικοινωνίας της ΕΕ μέσω της δημιουργίας και της διαχείρισης μιας υποδομής συνδεσιμότητας πολλαπλών τροχιών, που αποτελείται τόσο από διαστημικά όσο και από επίγεια τμήματα, χρησιμοποιώντας μια προσέγγιση δημόσιας εταιρικής σχέσης.

Το IRIS² θα είναι το νέο διαστημικό σύστημα ασφαλούς συνδεσιμότητας που θα καλύπτει όλο το φάσμα των αναγκών για ασφαλείς υπηρεσίες επικοινωνίας προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έως το 2025 και εμπορικές υπηρεσίες σε μεταγενέστερο στάδιο. Θα είναι το τρίτο της ΕΕ μετά το Galileo και το Copernicus. Tο IRIS² είναι ικανό να δημιουργήσει συνέργειες με τους υπάρχοντες αστερισμούς Galileo και Copernicus. Οι συνέργειες μεταξύ Earth Observation, SatNav και SatCom θα είναι πιο χρήσιμες για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και την υποστήριξη της διαχείρισης φυσικών καταστροφών.

Η ανάπτυξη του IRIS² θα εξασφαλίσει ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και ψηφιακή κυριαρχία παρέχοντας εξαιρετικά ασφαλή και αξιόπιστη υποστήριξη στις κυβερνήσεις που είναι επιφορτισμένες με την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας, τη διεξαγωγή επιτήρησης, την ανάληψη εξωτερικών δράσεων και τη συμμετοχή στη διαχείριση κρίσεων. Για παράδειγμα, ο δορυφόρος IRIS² που λειτουργεί σε χαμηλή τροχιά γης θα επιτρέψει στην Ευρώπη να παρέχει εξαιρετικά ασφαλή συνδεσιμότητα για περιπτώσεις αμυντικής χρήσης .

Εκτός από την υποστήριξη που παρέχεται στις κυβερνήσεις, το IRIS² θα παρέχει υπηρεσίες που βοηθούν τους ανθρώπους στην Ευρώπη και στο εξωτερικό να πραγματοποιούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Το πρόγραμμα θα παρέχει βασικές υπηρεσίες επικοινωνίας σε περιοχές όπου τα επίγεια δίκτυα δεν είναι διαθέσιμα ή αναξιόπιστα. Θα εξαλείψει τις «νεκρές ζώνες» επικοινωνίας στην Ευρώπη, την Αφρική και την Αρκτική με τον ασφαλή και ανθεκτικό χώρο και το επίγειο σύστημα, προσφέροντας ευρυζωνική σύνδεση υψηλής ταχύτητας και συνεχή συνδεσιμότητα. Με αυτόν τον τρόπο, το IRIS² θα δώσει ώθηση στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στην ΕΕ, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχύσει την κοινωνική συνοχή συμβάλλοντας στη μείωση του ψηφιακού χάσματος.

Το πρόγραμμα θα επιφέρει επίσης σημαντικές προόδους στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ένας από τους βασικούς στόχους του είναι να εμπλακεί ενεργά ιδιωτικοί φορείς, ιδιαίτερα αυτοί στο οικοσύστημα του NewSpace, προκειμένου να ενθαρρύνει την καινοτομία. Τέτοιοι φορείς θα είναι πολύ πιο εύκολο σήμερα από ό,τι στο παρελθόν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα (όταν κυκλοφόρησαν το Galileo και το Copernicus) χάρη στην υπάρχουσα εμπορική αγορά και τη συμβιωτική κουλτούρα των συμπράξεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.